Roket Adam: Lagari Hasan Çelebi
Osmanlı Devleti’nde yaşayan öyle bir insan düşünün ki İstanbul’un üzerinde o dönemin teknolojisi ile uçsun. İşte geçmişte bunu yapmış olan birisi var. Adı: Lagari Hasan Çelebi’dir.
Lagari Hasan Çelebi kimdir?
17. yüzyılda yaşamış olan bilim insanı Lagari Hasan Çelebi, füze ile yerden dik bir şekilde yükselen ilk insan olarak kabul edilir. 30 metre uzunluğundaki roketle ateşlendikten sonra, 2,5 kilometre yol aldığı ve ardından denize iniş yaptığı rivayet edilen Hasan Çelebi “ilk kez gerçek anlamda roketli uçuş yapan” insandır.
Ne Yapmıştır?
Hayatı hakkındaki bilgiler, çağdaşı Evliya Çelebi’nin Seyahatnamesi’nde anlattıklarına dayanır. Evliya Çelebi’ye göre IV. Murad’ın kızı Kaya Sultan’ın doğumu münasebetiyle yapılan şenlikler sırasında 50 okka barut macunundan yedi kollu bir fişek icat etmiş, Sarayburnu’nda IV. Murad’ın huzurunda fişeğe binmiş, yardımcılarının fişeği ateşlemesiyle havaya yükselmiştir. Havadayken yanındaki fişekleri ateşleyince denizin yüzü aydınlanmış, büyük fişeğinin barutu kalmayıp yere doğru düşerken de ellerindeki kartal kanatlarını açıp Sinan Paşa Köşkü önünde denize inmiştir. Oradan da yüzerek padişahın huzuruna gelmiş ve, “Padişahım, İsa peygamber sana selam etti” diyerek şaka yapmıştır. Sultan Murad bu başarısından ötürü onu sipahi yazdırmıştır.
Yüzerek Kıyıya Ulaştı
Hasan Çelebi’nin roketinin ana motorunun çevresinde bulunan 6 küçük motor, roketi havaya yükselten ilk kademeyi oluşturdu. İlk kademede yer alan bu roketlerin yakıtı tükendiğinde, ikinci kademeyi oluşturan ve daha büyük olan ana motor devreye girdi ve roketin daha da yükselmesini sağladı. 300 metre yüksekliğe ulaştığında Çelebi roketi terk ederek, havada kaymasını sağlayan ve bir tür paraşüt olan araç yardımıyla yavaşça denize indi. Hasan Çelebi yüzerek kıyıya çıktı.
Günümüzde Lagari
Füzeciliğin atası olarak kabul edilen Lagari Hasan Çelebi’nin adının verildiği Uydu ve Uzay Müzesi Türksat’ın Gölbaşı Yerleşkesinde bulunuyor. Türksat envanterine giren tüm uydular ve bunları uzaya götüren fırlatma roketlerine ait modeller müzede sergileniyor.
