|
Getting your Trinity Audio player ready...
|
Günümüzde pek çok insanın mustarip olmaya başladığı depersonalizasyon ve onun kardeşi olan derealizasyon nedir ve nasıl düzeltilebilir, neden oluşur, gelin biraz bakmaya çalışalım.
Baştan söylemem gerekir ki bunların tamamı benim yaşadığım durumlardan ve tecrübelerden oluşmaktadır.
Depersonalizasyon ve Derealizasyon nedir ve neden oluşur?
Öncelikle bu durumu basitçe açıklayalım. Depersonalizasyon, kişinin kendisinden kopuk hissetmesi olarak tanımlanır. Derealizasyon ise, kişinin çevresinden kopması olarak tanımlanır. Bu durumların yaşanmasındaki en büyük etkenler yaşanan sorunlar, stres, gelecek kaygıları, çok üzücü bir süreç yaşıyor olmak, huzursuz bir ortamda yaşıyor olmak ve geçmişte yaşanan travmatik olaylar olarak sayılabilir. Böyle bir durumda sürekli sorunları düşünen beyin, kendini korumaya alarak ruhun gerisine geçiyor. Daha da duygusallaşan, korkmaya ve endişelenmeye başlayan insan DPDR (depersonalizasyon ve derealizasyon) durumunu daha da fazla yaşamaya başlıyor.
Depersonalizasyon yaşayan biri bulunduğu ortama, karşısındaki kişilere, kendine ve yaşama karşı bir perdeden bakıyor, sanki izleyiciymiş gibi hissediyordur. Bu durumu yaşayan kişi, özellikle de ilk defa yaşıyorsa endişe ederek, çok kötü bir durum olduğundan kaygılanarak bu hissin daha da şiddetli hâle gelmesine neden olabiliyor. Bu nedenle derealizasyon hissini yaşarken veya yaşamıyorken sanki yokmuş gibi davranmak, hatırlamamaya çalışmak en iyisidir. Aksi takdirde alevlenebilir.
Elbette yaşanan bir sorunu, psikolojik durumu veya bir hastalığı kabullenmek önemlidir. Ancak her kişinin böyle bir duruma nasıl tepki vereceği bilinmez. O nedenle hayatınızda bir meşguliyet olması ve sadece DPDR durumunu yaşadığınızı düşünüp buna takılı kalmanız her şeyi daha da kötü yapacaktır.
Bu durumun yaşanmasındaki bir diğer etmen ise sanal dünyada çok fazla vakit geçirmektir. Bu şekilde oluşan nörolojik sorunlar beyne hasar verdiği için derealizasyon hissi artmaktadır. Özellikle çok fazla video izlemek veya oyun oynamak insanı sanal bir dünyaya hapseder. Gerçeklikten belli bir süre kopan kişi cihazı elinden bırakıp gerçek dünyaya baktığında neye uğradığını şaşırır.
Ayrıca reel değil, sanal arkadaşlar edinmek ve sanal arkadaşların daha fazla olması, en fazla onlarla vakit geçirmek de kendinizi sanal dünyaya hapsetmenize ve sadece beyninizin içinde yaşamanıza neden olacaktır. Bu da her şeyi daha da kötü yapacaktır.
Hissin yaşanmasındaki bir diğer etmen de çok fazla aynı ortamda vakit geçirmek ve aynı şeyleri yapmaktır. Otomatiğe bağlayan insan vücudu, bu şekilde bir tepki ortaya koymaktadır.
Bunun yanında sürekli gerçekten kopuk bir şekilde hayal kurmak, sürekli “keşke” demek, psikolojik mastürbasyon yapmak da insanın bu hissi yaşamasında faktör olacaktır.
Depersonalizasyon ve derealizasyon hissinden kurtulmak mümkün müdür?
Elbette her fiziksel veya psikolojik hastalıkta olduğu gibi bundan da kurtulmanın veya en aza indirmenin yolları vardır. Muhtemelen okul, iş, ekonomik koşullar, ülkedeki siyasi tartışmalar, gelecek kaygısı, sevdiğiniz insanlardan uzak olmak, sürekli aynı insanları görmek gibi daha nice farklı koşuldan ve önceki başlık altında saydığım nedenlerden dolayı bunu yaşıyorsunuz. Ama bilin ki bunlar tamamen bitirilmese bile en azından en aza indirmek mümkün. Bunun için depersonalizasyon hissini azaltma listesi aşağıda. Lütfen uygulayın.
- Mümkünse yakında oturan bir sevdiğiniz ile sadece telefonda konuşmayın. Olabildiğince farklı kişilerle boş olduğunuz zamanlarda buluşun. Size iyi gelen arkadaşlarınız olsun. Bunun için de insanlarla iyi geçinmeyi ve bulunduğunuz ortamlarda iyi arkadaşlarınız yoksa farklı ortamlara girip yeni arkadaşlar edinmeyi öğrenin.
- Günde en az bir saat evden dışarı çıkın. Mahallenizde belirlediğiniz bir rotada gezin. İsterseniz bir arkadaşınız ile telefonda sohbet ederek de yapabilirsiniz. Mümkünse en az tanımadığınız bir kişi ile 1 dakikalık bile olsa diyalog kurun.
- Mutlaka telefondan, bilgisayardan, televizyondan uzak olduğunuz bir zaman aralığınız olsun olsun. Bu zaman aralığında size iyi gelen şeyler yapın. Mesela bir egzersiz programını uygulamak gibi.
- Mümkün oldukça yaşadığınız sorunları kabullenmeye ve bunların üstesinden gelmeye çalışın. Ancak hayatınızı sadece bunların üstesinden gelmeye çalışmakla harcamayın. Kendinizi yeni bir hayata başlatarak, değişerek, ilerleterek bu sorunlardan sıyrılın.
- Sizi rahatsız eden diyaloglardan ve çevrelerden uzak durun.
- Gerçek hayattaki insanlarla tanışmaya çalışın.
- Bu hissi yaşarken veya yaşamıyorken asla depersonalizasyonu düşünmeyin. Çünkü aklınıza geldiği anda başınıza da gelebilir. Yokmuş gibi davranın. Hatırlamamak için bile hatırlatmayın.
- Çok fazla yüksek grafikli oyun oynamayın. Başka alışkanlıklarınız da olsun
- Çok fazla video izlemeyin. Yukardaki maddede, ikinci cümlede söylediğim burada da geçerli.
- Ekran başında iken sağlığınızı korumak için bu yazımı okuyun.
- Yaşadığınız psikolojik sorunlar insanlarla ilgiliyse o insanlarla konuşarak bu süreci atlatmak için uzlaşma yoluna girmelisiniz.
- İlerleyen süreçlerde mutlaka ama mutlaka psikolojik veya psikiyatrik destek almalısınız. Ama unutmayın ki hiçbir ruhsal destek uzmanı size sihir yapamaz. Sadece öneri sunar. Yapılması gerekeni yapacak olan yine sizsiniz.
- Konuşun! Sustukça ve içinize kapandıkça, kendinizle konuştukça bu his daha da artıracaktır. İşte bu nedenle konuşun. Sohbet grupları bulun. İlgi alanınız neyse o alandaki Discord guruplarının bulun. Sesli sohbet edin insanlarla. Mümkünse gerçek hayattan, canlı, kanlı, yüz yüze biriyle konuşun.
- Hayatınıza yeni bir sayfa açın ve kendiniz için bir devrim yaratın.
Belki bu saydıklarım sizin için gerçekleştirilebilecek bir liste olmayabilir. Ama korkmayın. Ben bu listeyi kendi deneyimlerime göre yaptım arkadaşlar. Siz de depersonalizasyon ve derealizasyon yaşamanıza neden olan muhtemel sebeplere çözüm bulmak için bir liste yapın. Gerekirse, kendiniz alt edemiyorsanız bir psikoloğa gitmekten korkamyın.
Çok fazla sorgulamak depersonalizasyon hissini arttırır mı?
Bu sorunun cevabı yerine göre ve sorgulanan şeye göre “evet” olacaktır. Eğer yaşamı, kendinizi, içsel durumları çok fazla sorguluyorsanız depersonalizasyon ve derealizasyon hissi yaşama oranı artacaktır. Dünyada kendinden başka kimse olmadığını düşünen vücut, buna alışık olmadığı için, doğru olanın ikinci bir kişi ile konuşmak olduğunu bildiği için kendi kendine konuşan vücudu, yani kendisini başka biri olarak nitelendiriyor. Bu durumda da insan sanki kendi vücudunda yaşamıyor gibi oluyor. Aynı vücutta iki farklı kişi varmış gibi oluyor.
Sonuç ve bonus
Depersonalizasyon hissinin nöroloji ile bağlantılı olduğunu söyleyen bazı makalelere de ulaştım. İşte bunun için bir psikoloğa gidip bu duruma baktırmak iyi olacaktır. Ama bunu söylediğim için hemen endişelenmeyin. İlk önce kendimiz başa çıkmayı denemeliyiz.
Her ne olursa olsun psikolojik veya fiziksel pek çok hastalığın birinci tedavisi mutlu olmaktan geçer. Bu nedenle kendinizi mutlu eden şeylere yaklaşın. Sadece kendiniz mutlu olmayın, aynı zamanda başka insanları da mutlu edin. Bu karmaşık histen çıkmak yine sizin elinizde. Kendinizi depersonalizasyona mahkum etmeyin. Çünkü daha fazla endişe etmek başka sorunlara neden olabilir.
Not: Bu yazıyı tamamen kendi deneyimlerimle yazdım. Eğer daha akademik bir çalışma isterseniz tıklayın. Ama unutmayın ki depersonalizasyon rahatsızlığını yaşayan herkes benim dediklerime az çok yakın şeyler söyleyecektir.
Başka bir yazıda görüşmek üzere, hoşça kalın.
O kadar güzel bir yazı ki Eline sağlık Tespitler nokta atışı Zaten yaşamayan biri böyle anlatamazdi
Teşekkürler
Bu durumu aylardır yaşıyorum ve internette çok fazla araştırma yaptım bu yazıya denk gelmem de çok iyi oldu çünkü bazı şeylere dikkat etmemi sağladı. Depersonalizasyon gerçekten büyük bir illet ve bundan anlayan psikolog veya psikiyatrist çok az var. Biz de elimizden geldiğince kendi kendimize çare bulmaya çalışıyoruz ondada ne kadar başarılı olabiliriz ki?
Merhaba atlatanlar nasil atlatti acaba. 12 yasindaki kizimda var. Sinav haftasinda basladi. Evdeyken birkez oldu. Genelde okulda olmus. İki psikiyatriste gittik. Birisi ilac birisi de psikoterapi dedi. Bizde psikoterapist arayisindayiz.
Bu durum stresli dönemlerde daha çok olabiliyor ve maalesef ülkemizde psikiyatristler ve psikologlar bu konuda pek bilgi sahibi değil. Eğer doktorunuz (psikiyatrist) ilaç verdiyse ve psikoterapi önerdi ise bunu yapın. Onlar her halükarda bizlerden daha iyi şeyler önerecektir. En azından altında yatan nedene odaklanıp ona bir çözüm bulacaklardır.
16 yaşındayım ve yaklaşık 1 aydan beri bende bu his ne zaman bitecek bilmiyorum ama çok sıkıntılı bir süreç orası kesin..
Keşke kesin bir çözümü olsa Hamza. Ben hâlen daha mücadele ediyorum. Ama bir şekilde çözülecek buna inanıyorum.
Neredeyse iki ayda bir başıma geliyor artık dayanamıyorum. Beyin imjn tamamını kullanmadığımı hissediyorum. Küçük halüsinasyonlar da eşlik ediyor bu duruma. Guvenemedigim bir psikolog olmadığı için tedavi de olamıyorum
Düzeldi mi
Bu konuyla ilgili okuduğum en net yazı olabilir.
Öncelikle yazı için teşekkür ederim Rıdvan bey. Ben bu sorunu uzun zamandır yaşıyorum ve bazen çileden çıkacak gibi hissediyorum. Ne zaman ve nasıl çözülecek bilmiyorum ama yazıyı okuduktan sonra bir psikoloğa gitmeye ksrar verdim. Umarım yararı olur. Çünkü bıktım.
Merhaba Berkan bey,
Öncelikle yazımı okuduğunuz için teşekkür ederim. Sizi çok iyi anlktorim ve yazıdan sonra psikoloğa gitme kararı almanızı mutlulukla karşılıyorum.
Çünkü her ne kadar kendimiz de bir şeyler yapmaya çalışsak da elimizden gelen sadece bir yere kadar. Elbette bir şey yapmayalım demiyorum ama bir profesyonel ile birlikte kendi çabalarımızı birleştirip ilerlememiz daha doğru olacaktır.
Bu nedenle aldığınız karar çok doğru olmuş.
Yaşadığınız durum(lar) nedir bilemiyorum ama umarım sorun düzelir ve hayatınız güzel bir akışa sahip olur.
Bir türlü kurtulamıyorum bu durumdan. Kurtulabilenlenler nasıl kurtuldu? Psikologa da gitmek istiyorum ama korkuyorum ilaç verir diye.
İsmail bey öncelikle merhaba,
Kurtulanlar umarım size yorum yapar ama ikinci belirttiğiniz durum olan psikoloğa gitme korkusu konusunda şunları diyebilirim:
Psikolog ilaç yazmaz. Size farkındalık sağlayabilir, sizi dinler ve yargılamadan sorunlarınızı derinlemesine inceler. Siz de bu doğrultuda farklı bir pencereden bakmayı sağalabilirsiniz. Bu sizin isteğinize bağlı bir durum. Lütfen bir profesyonelden yardım almaktan çekinmeyin.
İlaç kullanmaktan da korkmayın. Evet, psikiyatri ilaçları oldukça üzücü bir his verebilir. Ama kurtulma yolu buradan geçiyorsa korkmamak gerekir diye düşünüyorum.
Teşekkür ederim Rıdvan bey. İnşallah bu sorun hemen biter de normal hayatıma devam ederim. Hepimiz için bu durum bitsin istiyorum. En yakın zamanda bir psikologa gitmek için randevu alacağım.