Tekrar bir yazıda buluştuk. Bu yazıda, sosyal medya kullanımıyla beraber; siyasi fikirlerimizi aktarma, başkalarının fikirlerinden etkilenme ve propagandalara maruz kalma süreçlerinden bahsedelim. O halde gelin başlayalım.
Table Of Content
Giriş
Sosyal medya siyaset ve gündem hakkında çok sık konuşulan bir olanak. Özellikle Twitter, siyasi anlamda bir merkez. Buralarda gördüğümüz bilgilerin gerçekliği, siyasi ve kitlesel eğilimler ne kadar sağlıklı, provokatif hareketler ne kadar yaygın, bunlar düşünülmelidir. Zira ülkemizde ve dünyada bu konuda ciddi sorunlar yaşanmaktadır.
Propaganda sadece sosyal medyada yapılmıyor elbette. Ancak sosyal medyada olması, insanlara daha kolay ulaşmasını sağlıyor. İşte bu nedenle bu yazıda bunu ele alıyorum.
Sosyal Medya Platformlarının Siyasi Fikirler Üzerindeki Etkisi
Sosyal medya platformları, insanların siyasi fikirlerini ve eğilimlerini şekillendirmek için güçlü bir araç haline geldi. Çevrimiçi ortamlar, insanların siyasi görüşlerini paylaşmalarına ve tartışmalarına olanak tanır. Aynı zamanda, insanlar arasında belirli bir görüşü benimsemelerini veya desteklemelerini teşvik edebilir. Bununla birlikte, sosyal medya platformlarındaki yanlış bilgi veya propaganda, insanların doğru fikirlere sahip olmalarını engelleyebilir.
Bu platformlarda, özellikle Twitter, insanlar birbirlerine fikirlerini sunma, bazen paylaşımlar altındaki yorumlarda tartışmalar yaparak fikirlerinde haklı çıkamaya çalışma gibi eylemlere başvurabiliyorlar. Bunun yanında güçlü kitlelere sahip kişiler siyasi akımlar, günümüzde çoğunlukla kısa vadeli, belirleyerek sadece kendi kitlelerini değil, aynı zamanda farklı kitleleri de fark edilmese bile etkileyebiliyorlar. Bir süredir özellikle sosyal medyada çok tartışılan “Altılı Masa”nın adaylık konusu buna bir örnek teşkil etmektedir.
Sosyal medyadaki yanlış bilgi veya propaganda ise insanları farklı şekilde yönlendirmeye ve doğru fikri görmelerine engel olmaktadır. Özellikle ülkemizde siyasi alanda doğru olanı bulmaya çalışmak hayli zorlaşmaktadır. Zira görüldüğü üzere sadece siyasi partilerden değil, sosyal medyada bulunan ve siyasi paylaşım yapan herkesten farklı sesler çıkmaktadır. Elbette farklı fikirler olması gayet iyidir. Ancak bazıları provokatif olduğu için insanların doğruya ulaşmasını engellemektedir.
Bilinçli yapılan yanlış yönlendirmeler, insanları kendi siyasi fikirleri ve çıkarları doğrultusunda kendi yanlışlarını örtbas etmek adına yaptıkları provokatif kendini savunma mekanizmaları olan parti veya partili/gizli partililer ve daha niceleri, sıradan vatandaşın aklını bulandırmakta. Bu, sosyal medyada vatandaşlarımızın çok fazla yanlış bilgiye sahip olmasının göstergesidir.
Bundan yaklaşık 4 yıl önce, teyit.org üzerinde yapılan bir araştırmada Türkiye’nin sahte haberlere en çok maruz kalan ülke olduğu gözler önüne serildi.
Sosyal Medya Tarafından Teşvik Edilen Siyasi Eğilimler
Sosyal medya tarafından teşvik edilen siyasi eğilimler, insanlar arasında belirli bir görüşü benimsemelerini veya desteklemelerini teşvik etmeyi amaçlar. Bu eğilimler, çevrimiçi topluluklar tarafından oluşturulabilir veya çevrimiçi reklamlar tarafından desteklenebilir. Bununla birlikte, sosyal medya tarafından teşvik edilen siyasi eğilimler, insanların objektif düşüncelere sahip olmalarını engelleyebilir ve doğru olmayan fikirlerin yayılmasına neden olabilir.
Daha önceki başlık altında da buna bir giriş yapmıştık anca biraz daha değinmekten zarar gelmez öyle değil mi?
Sosyal medyada, Twitter sosyal medyada siyasi bir arena olduğu için Twitter’dan gidiyorum, her gün farklı konularda etiketler (hashtag) açılıyor. Bunların birçoğu siyasi oluyor. İnsanlar burada maruz kaldıkları propagandalara karşı kendi fikirlerini ve tezlerini savunsalar da kitlesel gidişler, özellikle de belirli kitlelere sahip ve o vatandaşın yaşıtı, aynı özelliklere veya ilgi alanlarına sahip olan kişilerden bahsedersek, etkilenmemesi elde olmuyor. Bu nedenle de özellikle kitlesel etkinlenmeler, kişilerin giderek objektifliğini, herkes objektif olmak zorunda değil ama ben objektif kalmak isteyen kişiler için diyorum, etkilemektedir.
Bunun yanında kişinin doğru olmayan fikirlere veya ileride yanlış olacağını fark edeceği ve belki de savunduğu için pişmanlık duyacağı bir fikre kapılmasına neden olabilecektir.
Bu noktada şu denebilir: Kişi, fikirlerinin doğru veya yanlışlığının farkına vardıkça fikirleri ilerleyebilir.
Bu elbette böyle olabilir. Ancak şu da unutulmamalıdır: Kişi maruz kalarak edindiği fikirlerin yanlışlığını görünce geç olabilir.
İşte bu nedenle sosyal medyadaki siyasi eğilimler genel olarak kitlesel eğilimlerdir. Bu, genelde büyük bir olay olduğunda yaşanır. Örneğin,
- Yeni bir siyasi parti kurulduğunda. Bu parti sözü geçen bir kişi olduğunda olabilir.
- Herhangi bir etkileyici olay yaşandığında o siyasi parti veya gücün gündeme gelmesi ve sosyal medyada yine kitlesel eğilimlerle o görüşe kayılması veya görüşün tam tersine gidilmesi.
Bu ve bunun gibi daha pek çok şey söylenebilir ki bunlar zaten Türkiye’de son birkaç haftadır sürekli yaşanan şeyler. Yakın zamana baktığımız zaman bu gibi olay veya kişilere bakalım kısaca.
- Ümit Özdağ: Kurduğu siyasi parti ve ilk başlarda belirlediği göç ve sığınmacı politikası sayesinde sosyal medyada da etkin bir kitle oluşturduktan sonra birkaç hafta sosyal medyada etkin bir şekilde gündemden inmedi. Sıradan vatandaş da, bunların içinde çoğunlukla gençler de vardı, bu akım ve eğilime katılmış oldu.
- Kemal Kılıçdaroğlu: Son zamanlardaki aday olma konusu nedeniyle sürekli kitlesel eleştirilere ve eğilimlere sahip oldu. Bazı zamanlar akım olarak desteklense de bazı zamanlar yine akımlarla eleştiriliyor. Bu noktada yanlış anlaşılmamak için aşağıya bazı şeyler ekleyeceğim.
Liste daha da kabartılabilirdi ancak ben kısa tutmaya çalıştım. Eklemek istediğim şey ise şu: Bir kişinin veya kurumun yaptığı şey doğru ise elbette kilitleler bunu doğru kabul edebilir veya yaptığı ley yanlış ise yine kitleler halinde bu yanlış dile getirilebilir. Ancak sosyal medyadaki sorun, insanların doğru olsa bile maruz kaldığı provokatif ve spekülatif paylaşımlar nedeniyle bu gibi eylemlere kalkışmasıdır. Yoksa bir kişinin herhangi bir şekilde hür iradesiyle bir olay veya duruma “doğrudur” veya “yanlıştır” demesinde bir sakınca yoktur. Ayrıca başkalarının görüş ve fikirlerine bakarak kendi fikrini çıkarmasında da sorun yoktur. Sorun sadece yanlış paylaşımlarla bir doğrunun “yanlış”, bir yanlışın da “doğru” olarak gösterilmesi ve bunun kitlelere maruz bırakma yoluyla yapılması.
Çevrimiçi Düşünce Kalıpları
Sosyal medya kullanımı, insanların düşüncelerini ve fikirlerini çevrimiçi düşünce kalıpları şeklinde tekrar etmelerine neden olabilir. Çevrimiçi topluluklar, insanların belirli bir görüşü benimsemelerini veya desteklemelerini teşvik edebilir. Bununla birlikte, çevrimiçi düşünce kalıpları, insanların objektif düşüncelere sahip olmalarını engelleyebilir ve yanlış bilgi yayılmasına neden olabilir.
Çevrimiçi Siyasi Propaganda
Sosyal medya platformları, çevrimiçi siyasi propaganda yayılmasına olanak tanır. Bu propaganda, belirli bir görüşü veya eğilimi desteklemek için oluşturulabilir ve insanlar arasında yanlış bilgi yayılmasına neden olabilir. Bununla birlikte, doğru ve tarafsız bilgiye erişimi kolaylaştırarak, sosyal medya platformları aynı zamanda insanların objektif düşüncelere sahip olmalarına yardımcı olabilir.
Siyasi görüşlerin vb. yayılması için yine önceki paragraflarda da belirttiğim gibi, sosyal medya oldukça güçlü bir araç. Özellikle resmi kanallardan ve bunun yanında yine bu yazıda sıkça bahsettiğim kitle sahibi kişiler siyasi propaganda yapma konusunda ilerleme kat etmektedir. Geçmişte televizyonda ve sokakta yapılan propaganda bugün sosyal medyada daha aktif şekilde yapılmakta ve bu daha etkili olmaktadır.
Baktığımız zaman bu propaganda metotları insanları yine doğru bilgi almaya teşvik edebilir. Olaylara her zaman kötü yönden de bakmamak gerek.
Sosyal Medya ve Siyasi Katılım
Sosyal medya platformları, insanların siyasi süreçlere daha fazla katılmasına olanak tanır. Çevrimiçi ortamlar, insanların siyasi görüşlerini paylaşmasına ve tartışmasına olanak tanır. Aynı zamanda, insanlar arasındaki siyasi fikirleri benimsemelerini veya desteklemeleri teşvik edebilir. Bununla birlikte, yanlış bilgi veya propaganda, insanların doğru fikirlere sahip olmalarını engelleyebilir ve siyasi katılımı olumsuz etkileyebilir.
Siyasi katılım sosyal medya sayesinde artış sağlıyor. Özellikle haber kaynaklarına erişim sayesinde insanların daha fazla şeye erişmesi, tartışmaları ve gündemdeki olayları görmeleri, kendi fikirlerinin gelişmesini de sağlamaktadır. Böylece bireylerin kişisel anlamda siyasi katılımı artmaktadır.
Yaşanan başta ekonomik olmak üzere Türkiye’nin her anlamda yaşadığı problem ve bunların hayatımızı tüm yönüyle etkilemesi nedeniyle insanlar zaten sokakta, evde, iş yerinde birbirleriyle sürekli siyaset ve gündem hakkında konuşmakta. Bu nedenle sosyal medya da bu ortamları dijitale taşıyor. İnsanlar böylece siyaset ve gündemi daha kolay ve daha etkin tartışabiliyor.
Sonuç
Sonuç olarak, sosyal medya insanların tartışmalarını, görüşlerini ifade etmeleri ve daha fazlası için iyi bir olanakken, siyasi anlamda propagandalara maruz kalması ve kitlelerin yanlış ve sağlıksız eğilimleri nedeniyle de kötü anlamda kullanılan bir olanaktır. Bu noktada bireylerin sosyal medyada gördükleri haberlere ve gündeme yönelik tartışmalara ve ayrıca kitle eğilimlerine dikkat etmeleri gerekiyor.
