"Ney" Nedir, Yararları Neler

Getting your Trinity Audio player ready...

Bu yazımızda ney nedir, yararları nelerdir, ulaşabileceğiniz YouTube ve Spotify çalma listelerini sizler için paylaşıyor olacağım. Hadi gelin, bunlara bir bakalım.

Ney nedir?

Öncelikle ney ile soru eki olan “ne”yi karıştırarak espri yapmayalım. Şimdi ney hakkında bilgiler vermek istiyorum.

Ney üflemeli çalgılardan biridir. Kaşgarlı Mahmut, Divân-ı Lügati’t-Türk adlı Türk kültür ve dilini anlatan eserinde, sagu denilen, “erler” için düzenlenen, ölüm, erdem ve acıları anlatan törenlerde kullanıldığını aktarmıştır. “Ney”, yakın zamanlarda Farsçaya geçmiş olup nâ veya nay (kamış) adını almıştır. Arap toplumunda da üflemeli çalgıların hemen tümü için kullanılan mizmâr sözcüğü (nefes borusu, ses organı anlamında) ney için de kullanılmıştır. Türkçede ise hemen her zaman ney olarak anılmıştır.

Sümer toplumunda MÖ 5000 yıllarından itibaren kullanıldığı sanılan bu çalgıya ait elimizdeki en eski bulgu, MÖ 3000-2800 yıllarından kalan bugün Amerika’da Philadelphia Üniversitesi Müzesi’nde sergilenen neydir. Çalgının o dönemlerde de dinsel törenlerde kullanıldığı sanılmaktadır.

Günümüzde ney, tasavvuf müziğinin bir simgesi haline gelmiştir. Müzik aletlerinin geneli için kullanılan çalmak yerine, ney için üflemek tabiri kullanılır. Burada üflemenin mecazi bir anlamı vardır. Kaynağını İslam’da Allah’ın insanı yaratırken ruhu üflemiş olmasından alır. Bu mecazdan etkilenilmesini sağlayan bir unsur da flüt çalarken “Tü”, yan flüt için “Fü” seslerinin ağızdan çıkması gibi ney üflenirken ağızdan “Hû” sesi çıkarılmasıdır. Hû, tasavvufta “O” demektir. (kanyak)

Neyin üzerimizdeki etkisi

İnsan sesine en yakın ses olarak bilinen ney sesi, yalnızca dinleyenlere huzur vermekle kalmıyor, hem dinleyenler hem üfleyenler içinde sağlıklı olmak anlamına geliyor. Neyin insan ruhunu dinlendirdiği de bilinmektedir.